KLEINE OPDONDERS

Tom Beetz & Sjoerd van Aelst

Vanaf nu kunt u op Internet met enige regelmaat de avonturen van Beetz & van Aelst in hifi-land lezen. Het befaamde duo Beetz & van Aelst, de schrik van iedere rechtgeaarde hifi-handelaar en hoofdredacteur die zich serieus neemt, wordt door geen enkel hifi-blad meer in de gelegenheid gesteld om exclusief haar gebrek aan deskundigheid en respect met de lezer te delen, maar de provider van Internet durft vooralsnog niet in te grijpen. Genieters van hifi-venijn, zoekers naar ongecensureerde oordelen en liefhebbers van een mening met een knipoog zoeken voortaan deze pagina's. Deskundigen op het gebied van ampères, ohmse weerstanden en frequentiekarakteristieken kunnen deze bladzijden beter overslaan. Kritische no-nonsense consumenten doen er hun voordeel mee, tenminste zolang hun kritische houding zich in de eerste plaats op de auteurs zelf blijft richten. Stuur vooral uw commentaar en boze reacties naar ons toe!

Vanaf het begin van onze zoektocht werpen we ons op als ridders tegen het onrecht in hifi-land. Voortgedreven door ons vooroordeel worden te dure apparaten neergesabeld, terwijl we alles in het werk stellen om aan te tonen dat je alleen maar voor een dubbeltje op de eerste rang kunt zitten. Prachtig zou dat zijn, en in onze dromen krijgen we ooit nog wel eens de consumenten Nobelprijs uitgereikt. Helaas is de praktijk een stuk weerbarstiger, en moeten we keer op keer constateren dat je soms schandalig veel geld moet uitgeven om er iets voor terug te krijgen (al is het hoofdpijn). En evenzogoed klinken de in onze fantasie schitterend gevulde koekblikken even fantastisch als een echt koekblik. Regelmatig horen en lezen we dat je onder de duizend gulden geen behoorlijke luidspreker kunt vinden, maar wij blijven volhouden. We moeten inmiddels wijs geworden toegeven dat er in deze prijsklasse veel slecht gemaakte en rommelig klinkende vloerstaande boxen zijn te vinden, en ook de kleine kastjes in deze prijsklasse klinken meestal even klein als hun prijs. Toch menen we enkele mooi gemaakte monitorluidsprekers met een bescheiden prijs gevonden te hebben die, mits goed opgesteld en van goede elektronica voorzien, heel behoorlijk klinken.

We hebben drie systemen, Energy, Tannoy en Acoustic Energy, aan onze huistest blootgesteld, waarbij de luidsprekers werden onderworpen aan het enige meetinstrument dat wij vertrouwen, namelijk onze oren. De Canadese Energy speakers waren ons opgevallen tussen de geluidsbrij op de VAD hifi-show, terwijl de Tannoy P10 een goede reputatie bij verwende hifi-handelaren heeft. Acoustic Energy (AE) werd ons warm aanbevolen door de firma Viertron die vond dat we deze box van microformaat niet mochten vergeten, ondanks het feit dat deze poppenschoenendoos voor ongeveer de helft van de prijs van de andere luidsprekers de deur uit gaat. We hebben de luidsprekers op een degelijke poot gezet en aangestuurd met versterkers variërend van de eenvoudige en goedkope (vijfhonderd gulden) Marantz PM-47 tot de kostbare TAF Q en Krell. Onze referentie-versterker was een Musical Fidelity E11 die met een prijs van duizend gulden in harmonie met de speakers leefde.

KLASSELUIDSPREKERS

Alle luidsprekers waren tweewegsystemen van het basreflex-type met één of twee poorten voor de allerlaagste frequenties. Die laagste frequenties moeten bij dit formaat met een korrel zout worden genomen, maar ons standpunt is dat minder en slank beter is dan veel en vet. De Acoustic Energy AE100 was heel klein. Dit mini-kastje was bij het uitpakken onverwacht zwaar en massief en de aansluitklemmen suggereren een andere prijsklasse (biwiring is mogelijk). Vrij opgesteld op een poot verraste de AE100 met een uitstekende plaatsing. Met de nieuwste cd van zangeres Cassandra Wilson (RendezVous; Blue Note) zette de AE100 piano en stem los van elkaar en manifesteerde zich als een echt klasseluidspreker. Alleen bij zeer hard afspelen liep het open geluidsbeeld vol en werd het een rommel. We draaiden, we zijn immers intens slecht, de live-opname Super Bass van de bassisten Ray Brown, John Clayton en Christian McBride (Verve). Op deze cd staan zoveel lage noten met evenzoveel kleine klankkleurverschillen dat iedere luidsprekerfabrikant er slapeloze nachten van krijgt. De AE100 was te klein voor dit geweld en liet de bassen krimpen als een wollen trui in de kookwas. Er bleven slechts boventonen over, maar ongedefinieerd gereutel kreeg de Acoustic Energy niet over zijn lippen. De plaatsing bleef nog steeds goed en het live-effect met applaus bleef intact en klonk niet als een leeggekieperde bak knijpers. Van de drie geteste luidsprekers was de AE100 het minst gevoelig. Maar er zat een adder onder het gras want de goede eigenschappen kwamen pas tot hun recht met de zwaarste en duurste versterkers. Met de goedkopere versterkers bleef de AE100 een kleine doos met een pieperig geluid. Wie het normaal vindt om op luidsprekers van driehonderd gulden een versterker van vijfduizend gulden aan te sluiten, doet met de AE100 echter de koop van zijn leven.

KEK

De Tannoy P10 was de meest chique-ogende luidspreker en zag er met zijn houten zijpanelen en zwarte schuine kast heel kek uit. Met Tannoy haal je British Tradition in huis, gelukkig van het type Tony Blair, degelijk en fris. Dat zou met name voor de nieuwe tweeter gelden, die nog meer, nog mooier en nog hoger zou kunnen dan de oudere versies. De importeur was zo apetrots op deze noviteit dat hij ons bestookte met gefaxte grafieken uit de UK. Na uren naar de grafieken turen werd het ons duidelijk dat het bewijs was geleverd dat dit geluidsmonster zo hoog weergeeft dat vleermuizen, potvissen en andere ultrasoon-gevoelige dieren ervan uit de koers raken. Aan onze subsone oren was dit allemaal niet besteed want wij hoorden in de Tannoy's bepaald niet meer hoog dan in de andere luidsprekers. Wel klonken ze met de cd van Cassandra Wilson fijnzinniger dan de concurrenten en straalden ze rust en evenwicht uit met behoud van detail.

Maar ze klonken ook minder fel en minder dynamisch. De bassen van Ray Brown cum suis bleken ook hier een te gemene streek. De P10 leverde meer laag, maar het was niet beter dan van de AE100. Het boxje leek elk moment te kunnen ontploffen.

DESIGN

De Energy C-2 viel ons vorig najaar op tijdens de VAD beurs waar deze monitorluidsprekers tussen het geroezemoes en overwaaiende geluidsbrij stonden te stralen. De C-2 is niet direct design waar je mond van openvalt. Het is eigenlijk een saaie kast die je alleen met een aardig poot kunt opfleuren. Toen we het stoffen front verwijderden bleek de Energy een onorthodoxe woofer van aluminium opgedampt op polypropyleen en een aluminium dome tweeter te bevatten. De Energy C-2 bleek het brutaalst van het drietal te zijn. De luidspreker is helder en aanwezig, en maakte in onze huiskamers de beloofde goede plaatsing waar. Maar in hifi krijg je niets voor niets en ook hier moesten we iets inleveren. De C-2 heeft de neiging het geluid af te bakenen met een dun rafelig randje. Dat laatste suggereert een goede articulatie van de luidspreker, maar veroorzaakt bij lang luisteren ook enige vermoeidheid.

Onze mening hierover bleef ook na herhaald inschenken en intensief sigaren roken ver uit elkaar. Wel waren we het er over eens dat de C-2 veel luisterplezier geeft en je echt bij de muziek betrekt.

CONCLUSIE

De Acoustic Energy is de goedkoopste maar hoeft in kwaliteit niet voor de andere luidsprekers onder te doen, mits een zware (dure) versterker wordt gebruikt. Bij goedkope versterkers komt de kwaliteit niet voldoende naar voren. De Energy is de meest dynamische van het drietal, geeft het meeste live-gevoel, maar heeft de neiging wat scherp te klinken. Tannoy is de evenwichtigste van de drie en een plezierige luidspreker met een bezadigd karakter. Alle drie luidsprekers vertoonden lichte kleuring in het laag-midden, maar in geen van de gevallen klonk dat onaangenaam of agressief.

GETEST