OP CURSUS

Tom Beetz & Sjoerd van Aelst

Als beunhazen zich met een bepaald vakgebied gaan bezighouden is dat vragen om moeilijkheden. Voor Beetz & van Aelst, twee goedwillende liefhebbers op zoek naar schrijnend onrecht in de hifi-wereld, is dat niet anders. Een vergelijkend onderzoek naar cd-spelers kwam de jonge onderzoekers op een schrobbering te staan. Hun conclusie dat de onderzochte cd-spelers precies hetzelfde klonken was voor de twijfelaars de laatste druppel. Beetz & van Aelst, berucht wegens hun gebrek aan deskundigheid en respect moesten een lesje leren, en werden daarom opgeroepen voor een cursus basale hifi-beleving. Een cursusverslag.

Naar aanleiding van een cd-speler test waarin we vijf cd-spelers met elkaar hadden vergeleken werden we door een van de importeurs op het matje werden geroepen. De kans om eindelijk onze deskundigheid op peil te brengen grepen we met beide handen aan. De importeur was ernstig bezorgd over onze kennis van zaken en diep bedroefd dat zijn cd-speler door ons niet beter werd bevonden dan vier andere gelijk geprijsde cd-spelers.

Gelukkig vonden we in de importeur de beste cursusleider die je je kunt wensen. Eerst werd ons kritisch vermogen door middel van luxebroodjes uitgeschakeld, waarna een diepgravend antecedentenonderzoek werd ingesteld. Al snel werd het de cursusleider duidelijk dat wij geen enkele relevante technische achtergrond hadden en dat onze gangen scherp worden gevolgd door de BHD (binnenlandse hifi dienst). Zo bleek tot onze schrik dat we regelmatig in hifi-winkels waren gesignaleerd, en dat terwijl we zelden naar binnen gaan en hoogstens onze neus tegen het winkelraam platdrukken.

LUISTEREN MAG

De cursus kon nu beginnen. We noteerden ijverig: 'Hifi producten worden niet gevoelsmatig beleefd'; 'punch is vervorming'; 'hifi moet niet fundamentalistisch worden benaderd'; en zelfs 'luisteren mag'. Het duizelde ons binnen de kortste keren, maar we gaven geen krimp. En we gaven zelfs voorzichtig als eigen mening dat onze referentie niet de concertzaal was (goed), maar de gezellige bank thuis (fout). Luisteren in de luisterruimte voorzien van twee donkerbruine elektrostaten, die volgens de cursusleider goed passen bij het interieur van de echte hifi-liefhebber, kon natuurlijk weer wel.

De cursusleider verdedigde de stelling dat elektronica niets aan het geluid mag toevoegen en daarom zou er in het ideale geval geen verschil tussen apparaten hoorbaar moeten zijn. Dat klopte al aardig met onze bevindingen bij de cd-spelers, dus daar waren we het wel mee eens. Om zijn stelling te onderschrijven werd we op een experiment getrakteerd. Drie eindversterkers met een enorm groot prijsverschil werden aangesloten, maar bij het overschakelen van de ene naar de andere versterker konden wij geen verschil horen. Nu krijgen we te horen waarom wij het fout doen en echte vakmensen niet, dachten we nog, maar tot onze onthutsing meldde de cursusleider dat er geen verschil was te horen. Zelfs onze suggestie dat bij flink opgeschroefd geluidsniveau toch op zijn minst wel enig verschil aan het licht zou moeten komen werd genadeloos terecht gewezen. De grenzen van de belastbaarheid die met de symfonie Uit De Nieuwe Wereld van Dvorák griezelig dicht werden benaderd, leverde ongeacht de versterker hetzelfde vervormingsresultaat op. In ons achterhoofd knaagde het ongeloof. Geen weldenkend mens gaat toch op zoek naar het hifi-geluk als je met duurdere spullen geen beter geluid krijgt. Dat zagen we toch verkeerd, doceerde de cursusleider. Het bezit van een echte grote versterker is iets magisch. Een aspirantbezitter heeft daar alles voor over en gebruikt zijn spaarzame vrije tijd om de centjes bij elkaar te sprokkelen. Bordenwasser is bijvoorbeeld een veel gesignaleerde bijbaan voor dit type connaisseurs. Om ons toch enigszins gerust te stellen werden we onderwezen in de relatie tussen geluidsniveau, hoogspanningsvelden en drukverschillen. Het technische geweten van de cursusleider, die tot dan vrijwel onzichtbaar was geweest en muisstil de knoppen bediende, rekende ons voor dat bij 2 bar drukverschil de luisterruimte zou gaan klippen, waarvoor dan minstens een dozijn van die dure versterkers nodig was. Daar hadden we niet van terug.

SCHAAMROOD

Het eerste deel van de cursus hadden we nu achter de rug en we vonden dat het tijd werd om twee cd-spelers te vergelijken die de aanleiding voor deze cursus waren. Het uur van de waarheid was aangebroken en nu zou blijken of de aanwijzingen van de cursusleider ook enig vrucht hadden afgeworpen. De vergelijking tussen de cd-speler van de importeur en van ons draaide op een klein dramaatje uit. De cursusleider was geheel in zijn missie geslaagd, want hadden we in onze huiskamer geen verschil gehoord, nu was er wel degelijk een verschil en niet zo'n beetje ook. Met het schaamrood op de kaken moesten we met de billen bloot want onze ferme uitspraken over het gebrek aan geluidsverschillen bleken als sneeuw voor de zon weg te smelten. Maar ook voor de andere aanwezigen was het geluidsverschil tussen de even dure cd-spelers een verrassing. Nog voordat we er iets zinnigs over konden zeggen was het één en al bedrijvigheid om ons heen. De muziek werd rigoureus afgezet en vervangen door snerpende testsignalen. Er werd op voltmeters gekeken en geconstateerd dat de spelers precies even hard speelden. De lievelings-cd van de cursusleider met liederen van Brahms werd uit de kast gehaald, want de onderste steen moest nu echt boven komen. Het leek of er twee verschillende piano's in de kamer stonden: de piano op de cd van de cursusleider klonk donker en ingehouden, de onze tintelend en fris. We keken opgewekt naar de cursusleider, trots op de snelle vorderingen die we gemaakt dachten te hebben. Dat viel tegen. Hifi is nog moeilijker dan wij dachten, want toen wij onze mening gaven bleek dat we het weer helemaal fout hadden gehoord. De technicus mompelde iets over vervuilingsproducten en afwijkingen van de lineariteit van de converter, maar de cursusleider wist het in voor ons begrijpelijke taal kernachtig samen te vatten: onze cd-speler week af van de werkelijkheid want hij klonk anders dan die van de importeur. Dat wij nu juist de niet realistische cd-speler de mooiste vonden, nam hij ons niet echt kwalijk. Een kwestie van smaak deelde hij ons resoluut mee. Als we wilden konden we de onze cd-speler achterlaten om die te laten doormeten, want met een beetje geluk kon de fout misschien nog wel hersteld worden.

PRIJSVRAAG

Heeft u zelf ook leuke ervaringen met hifi, de handel of importeurs? Stuur uw reacties naar ons E-mail adres. Onder de inzenders worden tien cd’s verloot (geef uw naam en adres).