VIER VERSTERKERS VERGELEKEN
Tom Beetz & Sjoerd van Aelst
Zoals bij de meeste hifi-liefhebbers kunt u het duo Beetz & van Aelst op onbewaakte zondagmiddagen soms mijmerend over hifi-folders gebogen vinden. Hifi-folders beloven gouden bergen en het ultieme luistergenot. Wie wil dat niet? Wij wel, en we trappen er ook altijd in. Zo kregen we brochures van vier versterkers die alle beweren het hifi-walhalla te brengen, voor prijzen die royaal uiteen lopen. De gulden hifi-regel luidt dat apparaten met een twintigvoudig prijsverschil nooit met elkaar vergeleken mogen worden. Aan regels, laat staan vergulde, storen wij ons niet zodat we zonder bezwaar een versterker met de kruideniersprijs van 499,- met één van meer dan 12000,- aan onze luistertest hebben onderworpen. De conclusie valt dus al bijna op voorhand te trekken. Houden we de hand op de knip dan liggen zaken anders, want als je zoekt kun je iets goeds krijgen voor weinig geld. Een vergelijkend warenonderzoek naar vier geïntegreerde versterkers.
DUSON
De Duson PA50 is een puur Nederlandse versterker. Deze versterker is een aantal jaren op de markt, maar bij ons weten nooit in een audioblad besproken en dat terwijl de firma Duson beweert dat deze versterker bij de liefhebbers in hoog aanzien staat. Het apparaat heeft een karakteristieke donkergrijs gemoffelde stalen Duson kast, maar mist de uitbundige koelprofielen van de grotere modellen. De tekst is in lichtblauw op het grijs gedrukt en daardoor volkomen onleesbaar, zodat de kapitaalkrachtige, maar oudere liefhebber op de tast de juiste posities van de knoppen moet raden. Zoals de grotere typen is ook deze versterker klasse A uitgevoerd, zij het met een bescheiden 8 Watt bij een impedantie van 8W. Wie meer vermogen onder kurk nodig heeft hoeft niet direct af te haken, want de versterker glijdt bij een grotere vermogensvraag gladjes over in een AB-schakeling die 50 Watt per kanaal levert. De PA 50 kwam als een kostbaar kleinood uit de doos en was verpakt in een donkerblauwe velours hoes. Er was ons op het hart gedrukt geen rare fratsen uit te halen want het apparaat was dan wel robuust, maar bestand tegen kortsluiting was het zeker niet. Met deze waarschuwing in ons achterhoofd probeerden we de PA50 netjes aan de luidsprekerkabels te koppelen, wat door de propperige plaatsing van de klemmen niet mee viel. Duson mag bij een eventuele opvolger van de PA50 wel wat royaler omspringen met de ruimte tussen de aansluitklemmen van zowel de ingangen als de luidsprekers.
De versterker heeft vijf ingangen, waaronder een fono-ingang voor MM/MD elementen, een uitgebreide bandmonitorschakeling en een balansregeling die kleine correcties van enkele dBs mogelijk maakt. Eenmaal aangesloten speelde de Duson zacht en fijntjes. Toen we zin kregen in een scheurende saxofoon bleef de Duson even zacht en fijntjes doorspelen. Hoe we ook aan de volumeknop draaiden, de Duson gaf geen gas. Het resultaat was dermate bedroevend dat we flink aan ons zelf twijfelden en vervolgens de importeur hebben opgebeld. Deze had ons reeds verteld dat de PA50 roomzachte klanken zou produceren, maar dat die zo zacht waren had zelfs de importeur niet gedacht. Zelden hebben we een importeur zo enthousiast gehoord toen hij ons tevreden mededeelde dat onze Duson kapot was. De geheimzinnige ziekte werd opgespoord en we kregen de gereviseerde versterker terug. Het verschil was inderdaad groot. Nog steeds is de PA50 in optimale conditie geen geweldenaar, maar hij heeft wel een paar vriendelijke eigenschappen die hem prettig maken in het dagelijks gebruik. De versterker geeft een fijnzinnig en gedetailleerd geluid dat ook bij lang luisteren onopvallend natuurlijk overkomt. De Duson PA50 blijkt een prima systeem voor kamermuziek, maar zelfs met gevoelige luidsprekers konden we de PA50 niet verleiden tot imposante dynamiek of geluidsdruk. Het apparaat is er niet voor ontworpen. Wie muziek al snel te hard vindt, maar wel aan kwaliteit hecht is de Duson PA50 een prima, zij het niet goedkope, versterker.
ELEKTROGIGANT
De kleinste en goedkoopste versterker van ons kwartet is de Marantz PM-47. Als Marantz niet zon gerenommeerd hifi-merk was zou dit typisch een versterker zijn die het bij de elektrogigant op de hoek goed doet tussen de wasmachine en het koffiezetapparaat. De versterker heeft alles wat je maar wenst, van dof- en schel-regeling tot uitgebreide bandkopiëermogelijkheden, koptelefoonaansluiting en fono-ingang (MM). Ondanks de bescheiden prijs voelen de knoppen degelijk aan, zitten er nette relais-schakelingen op en is hij tot ons genoegen niet uitgerust met allerlei nutteloze surround-onzin. De klare 40 Watt-er krijgt zijn stroom van een flinke trafo en dat is te horen. De Marantz is een brutale versterker, die niet kieskeurig is en met veel verve onze luidsprekers aanstuurde. Het klankbeeld is verrassend compleet, met genoeg detail en ruimte-informatie om echt van muziek te genieten. Wanneer deze versterker met twee goede (monitor)luidsprekers wordt gecombineerd kun je voor minder dan tweeduizend gulden een klasse-set samenstellen.
GESMOLTEN ZEKERINGEN
Musical Fidelity heeft als high end firma een naam hoog te houden. Dit merk maakt klasse-apparatuur voor een relatief bescheiden prijs. Musical Fidelity had een nieuwe geïntegreerde versterker van minder dan duizend gulden in de aanbieding. We waren dan ook benieuwd of de Music Fidelity E11 aan de inmiddels befaamde Music Fidelity standaard voldeed. De E11 is een versterker uit de Spartaanse school met een minimum aan voorzieningen. Maar wat echt nodig is is wel aanwezig, zoals zes ingangen en een bandmonitor. De Musical Fidelity stal direct ons hart, niet alleen door de fraaie kast en de chique ledjes, maar vooral door wat er uit kwam. Als moeilijkste test sloten we de versterker aan op grote magnetostaten van Magnepan die wel een stroompje lusten. Veel budgetversterkers vallen in een dergelijke combinatie tegen, maar de E11 gaf geen krimp een speelde alsof hij voor dergelijke weergevers was ontworpen. Vooral na lekker opwarmen gaf de versterker een krachtig geluid met ruimte en detail dat niet bij zijn prijs past. Ook op de andere luidsprekers bleef de E11 verrassen. We werden zelfs zo enthousiast dat we bij flink volume de ultieme beveiligingstest hebben uitgevoerd. De importeur had ons verzekerd dat de E11 een echte versterker is die niet zuinig met ampères omgaat. Dat bleek geen reclamepraat want een prachtig knetterende blauwe vonk tussen de aansluitklemmen die bij open volume bij het wisselen van de luidsprekers ontstond maakte een einde aan ons euforie. Diep binnenin de elektronica waren de zekeringen gesmolten, maar de vitale delen gespaard.
ROLLS-ROYS
De Accuphase E-406V is niet alleen veruit de duurste door ons geteste versterker, we moesten er ook een eeuwigheid op wachten. Dit vlaggenschip onder de geïntegreerde versterkers heeft zijn zoveelste facelift gekregen en is onlangs bewierookt in de Duitse hifi-pers. Nieuwsgierig naar alles wat beter is dan al goed is, hebben we deze versterker aan een stevige test onderworpen. Hierbij zijn we niet mild geweest en hebben we de kwaliteiten direct gerelateerd aan een grote Krell versterker. De geluidssterkte van de beide apparaten hebben we op de millivolt nauwkeurig afgesteld, om te voorkomen dat ons oordeel berust op uitsturingsverschillen. |
Deze Accuphase bleek geen opgevoerde versie van de door ons zeer gewaardeerde (en aanzienlijk goedkopere) E-306, maar had een eigen karakter. Zijn gouden front en zacht wapperende meters geven de E-406V de ultieme Rolls-Royce uitstraling. Achter een discreet klepje bevindt zich alles wat een echte audio-neuroot verafschuwt en op versterkers van deze klasse normalerwijze niet te vinden is: een toonregeling, luidsprekerkeuze-schakelaar en zelfs de vermaledijde loudness-schakelaar. De versterker heeft vijf normale ingangen en een gebalanceerde cd- en lijningang. De fono-ingang zit niet standaard op de versterker, maar een MM/MC fono-kaart kan op eenvoudige wijze (tegen een iets minder eenvoudige financiële vergoeding) worden ingestoken. Op dezelfde manier kan ook een extra lijningang-kaart worden ingestoken. Met zijn vermogen van 170 W per kanaal aan 8W is de E-406V gehoormatig wel sneller en analytischer, maar ook onrustiger en minder uitgewogen dan de kleinere E-306. Hij is snel, aanwezig en geeft veel detail, maar mist het zo typische Accuphase geluid. In vergelijking met de Krell versterker heeft Accuphase wat minder autoriteit in het laag en plaatst hij de muziek in een kleiner kader.
CONCLUSIE
De Accuphase steekt met kop en schouders boven de andere versterkers uit, vooral waar het gaat om het gemak en de vanzelfsprekendheid waarmee muziek wordt weergegeven. De prijs voor dit genoegen steekt echter ook ver uit boven de andere geteste versterkers.
De prijs-kwaliteitsverhouding was daarom veel beter voor Music Fidelity en Marantz. De eerste is veruit de betere versterker en beter dan veel versterker met een aanzienlijk duurder prijskaartje. De Marantz is de uitgelezen keuze voor wie voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten.
GETEST
Marantz PM-47 | 499 | ||
Marantz Benelux, tel. 040-2731133 | |||
Musical Fidelity E11 | 999 | ||
Viertron bv, tel. 0180-618355 | |||
Duson PA 50 | 1.600 | ||
Duson Electronics bv, tel. 0345-588060 | |||
Accuphase E-406V | vanaf 12.000 | ||
Amroh bv, tel. 0294-450450 |